YERLİ SIĞIR IRKLARI
Yerli sığır ırkları 4 tanedir .bunlar;
- Yerli kara
- Boz ırk
- Doğu anadolu kırmızısı(DAK)
- Güneydoğu anadolu kırmızısı(GAK)
YERLİ KARA
Orta Anadolu bölgesinde yetiştirilen Yerli Kara sığırlar bu bölgenin iklim ve çevre şartlarına adapte olmuşlardır. İlkel bakım, besleme ve barındırma koşullarında yetiştirilir.
Baş vücuda oranla biraz iridir. Boynuzlar hilal şeklinde olup zayıf ve kısadır. Anadolu’ya adapte olmuş ırklar içerisinde en ufak yapılı olanıdır.
Deri rengi genelde siyah olup meme bölgesinde beyaz veya açık tonlu kısımlar görülebilir.
Deri ince yapılıdır.
Bacaklar ince ve kısadır. Boyunda genellikle ince kıvrımlar mevcuttur. Göğüs dar, butlar genellikle zayıf ve incedir. Kemikleri ince yapılı ve bacaklar kısadır. Tırnak yapısı ufak, sert ve oldukça dayanıklı bir yapıdadır.
BOZ IRK
- Yayılma alanı ülkemizin Trakya, Güney Marmara, Kuzey Ege ve Orta Anadolu’nun batı bölgeleridir. Bu bölgelerin iklim ve çevre şartlarına adapte olmuş ve fakir gıda ile yetinen bir ırktır.
- Oldukça gelişmiş bir sindirim sistemine sahiptirler. Düşük kalitedeki yemleri iyi değerlendirebilirler.
- İklime uyma kabiliyetleri çok yüksektir. Ani iklim ve yem değişikliklerine, her türlü olumsuz doğa şartlarına, açlığa, yetersiz beslenmeye, hastalık ve parazitlere karşı dayanıklıdırlar.
- Güçlü ve sert tırnaklara sahiptirler. Vücut rengi açık gümüşiden koyu kül rengine kadar değişir. Boğaların göz etrafında gözlük gibi koyu bir halka, merme dediğimiz burun ucunun üst sınırında siyah bir halka vardır. Kulakların içi siyah kıllarla kaplıdır. İnekler boğalara göre daha açık renkli olurlar.
- Ergin canlı ağırlıkları dişilerde 300-350 kg, erkeklerde 400 - 450 kg civarındadır.
- Meme yapıları küçük olup süt verimleri düşüktür. Asabi karakterli olan bu ırkımızın sağımı güçtür. Laktasyon süresi 180-240 gündür. Laktasyon süt verimi ortalama 800-1000 kg ve süt yağı % 4 civarındadır.
DOĞU ANADOLU KIRMIZISI (DAK)
- Ülkemizin Doğu Anadolu Bölgesinde yüksek rakımlı alanlarda yetiştirilirler. Sert kış şartlarına dayanıklıdırlar.
- Mayıs ayından itibaren meraya ve yaylalara çıkarılırlar. Genellikle yılın 6 ayını merada geçirirler. Kalitesiz yemleri gayet iyi değerlendirirler.
- Doğu Anadolu Kırmızısında renk sarı - kırmızıdan koyu kestane rengine kadar değişir. Vücudun değişik yerlerinde, genellikle memede, karın altında, kuyrukta, kuyruk ucunda ve burun ucunda beyaza kadar değişen açık renkte lekeler görülebilir. Boğalarda vücudun ön tarafı, başın bazı kısımları, boyun göğüs ve bacaklar daha koyu renklidir.
- Ergin canlı ağırlıkları dişilerde 300 - 350 kg, erkeklerde 400 kg civarındadır.
- Laktasyon süresi 205 gün ve laktasyon süt verimi ortalama 900-1000 kg ve süt yağı % 3,5 civarındadır.
GÜNEYDOĞU ANADOLU KIRMIZISI(GAK)
- Yayılma alanı Torosların güneyinde kalan Akdeniz bölgesi ile Güneydoğu Anadolu Bölgesidir.
- Ülkemizin en iri yapılı ve süt verimi en yüksek yerli ırkıdır.
- Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz bölgelerinin mevcut koşullarına, özellikle sıcak iklimine iyi adapte olmuşlardır. Kene ve kan parazitlerin meydana getirdiği hastalıklara dayanıklıdır.
- Güney Anadolu Kırmızısı kirli sarıdan kırmızı tarçıniye kadar değişen renkler gösterirler. En çok görülen tarçın rengidir. Vücudun ön kısmı arka kısmından daha koyu renklidir. Başta göz etrafı, yüzün yan kısımları, boyun ve kürekler vücudun esas rengine göre biraz daha koyucadır.
- Bulundukları bölgelere göre Halep Sığırı, Kilis Sığırı, Çukurova Sığırı ve Dörtyol sığırı diye dört alt gruba ayrılır. Halep ve Kilis Sığırı, Çukurova ve Dörtyol sığırlarından daha iri yapılı olup, süt verimleri de daha yüksektir(kaynak et ve süt kurumu)
