Uyuz, tüm hayvan türlerinde şiddetli kaşıntı ve kıl dökülmeleriyle karakterize, bulaşıcı
deri hastalığıdır. Hastalığın ortaya çıkışında bakım ve beslenme önemli rol oynar. Uyuz
etkenleri keneler gibi eklembacaklıların akarlar takımına bağlı daimi dış parazitleridir.
>Uyuz Etkenlerinin Genel Özellikleri
Uyuz etkenleri 0,2–0,7 mm boyutunda küçük parazitlerdir. Görünüşleri yuvarlaktır.
Erkekleri dişilere oranla daha küçüktür. Uyuzun bilinen pek çok çeşidi vardır. Bazı türleri,
üzerinde bulunduğu hayvanın derisini delip tünel açtığından ‘tünel açan uyuz etkenleri'
şeklinde tanınır. Bir kısmı hayvanın derisinin yüzeyinde yaşar ancak tünel açmaz. Ayrıca
normal deride kıl folliküllerinde ve yağ bezlerinde yaşayan uyuz etkenlerine ‘folliküler uyuz
etkenleri' denir.
Uyuz etkenlerinde gaz alışverişi vücut yüzeyi ile olmaktadır. Capitulum ve gövdeden
oluşmuş vücutları vardır. Vücut oval veya yuvarlaktır. Larvada 3 çift, nimf ve olgunda 4 çift
bacak vardır. Ayakların uç kısmında vantuz sapı ve vantuz bulunur. Genellikle ovipar olup
larvipar olanlarda vardır. Yumurta, larva, iki nimf ve olgun aşamaları vardır. Derinin içinde
veya üzerinde yaşayıp konakçı dokulardan sızan lenf, doku sıvısı ve deri döküntüsü ile
beslenir
> Uyuz Etkenleriyle Mücadele ve Korunma
Keneler ile mücadelede kullanılan ilaçlar genellikle uyuz hastalığında da uygulanabilir. İlaçlar bir hafta ara ile en az iki kere uygulanmalıdır. Yaygın nitelikteki
hastalık olgularında daha yoğun tedavi programı uygulanmalıdır. Uzun tüylü hayvanlarda
kıllar tıraş edilmeli, sonrasında kükürtlü ve benzil peroksitli sularla hayvan banyo yaptırılmalıdır. Tedavide amitraz etken maddeli ve avermektin türevi ilaçlar etkin şekilde kullanılabilir.
Hiç yorum yok:
yorumNot: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.