GEBE BÜYÜKBAŞ HAYVANLARIN BESLENMESİ

İneklerde gebelik süresi ortalama 280-283 gündür. Gebe hayvanlar gebeliğinin ilk 7 ayına kadar sağılabilir ve gebelikle birlikte laktasyon döneminde olan bu hayvanlara süt verimi ve canlı ağırlık gibi faktörler göz önüne alınarak rasyon hazırlanmalıdır. Gebeliğinin 

son iki ayına ulaşan hayvanlarda sağıma son verilir. Kuru dönemdeki bu hayvanların beslenmesinde önemli değişiklikler yapılmalıdır. Gebeliğin son döneminde anne karnındaki yavru hızla büyür ve besin ihtiyaçları artar.

Düvelerin Bakım Ve Beslenmesi

Dişi sığırlarda en hızlı meme gelişimi 4-9 aylık yaşlar arasında olur. Bu dönemde aşırı besleme hâlinde memede süt bezlerinin yerini yağ dokusu doldurur. 

Düvelerde 2,75-3,25 önerilen vücut kondisyon skorudur.

Dişi danalar cüsseye ve yaşa göre gruplandırılmalıdır. Düveler, kalitesiz kaba yem veya sağmal hayvanlardan arta kalan yemlerle beslenmemelidir. Aksi hâlde gelişme geriliği, düzensiz canlı ağırlık ve büyüme artışı ve buna bağlı olarak geç, düzensiz veya gizli 

kızgınlık, kızgınlık göstermeme ve döl tutmaya varan sorunlar görülür. Sıklıkla yapılan önemli yanlışlarda biri de genç dişi sığırların besi yemleri veya tahıl

kırmalarıyla beslenerek besilik form kazandırılmasıdır. Aşırı besleme aynı zamanda yumurtalık yağlanmasına ve kistine sebep olur.

Gebelik Döneminde Bakım Ve Besleme

Süt sığırı, gebelik döneminin önemli kısmında aynı zamanda sağılır. Sağıldığı dönemdeki süt veriminin değişken olması, gebeliğin son iki ayında sütten kesilerek kuruya çıkarılması, kuru dönemde yavrunun büyümesinin hızlanması ve gebeliğin son döneminde 

doğumla birlikte başlayacak yeni laktasyon dönemine hazırlanması gibi nedenlerle gebe hayvanlar, dönemsel olarak beslenmelidir. Gebe hayvanın dönemsel özelliklerine uygun olarak beslenmesi annenin ve yavrunun sağlığı ve sonraki yaşantısı açısından önemlidir.Gebe hayvanlara verilecek sular;

• Temiz, renksiz, kokusuz ve mikropsuz olmalıdır.

• Yosunlu, pis, tuzlu ve zehirli olmamalıdır.

• Çok sıcak ve soğuk olmamalıdır. 9-12 °C olmalıdır.

• Gübreliklere veya madenlere yakın su kaynaklarının suları 

kullanılmamalıdır.

• Açıkta ve durgun olmamalıdır.

Gebelik dönemindeki besleme; doğum sonrası annenin ve doğacak yavrunun ileriki yaşantısını önemli ölçüde etkiler. Gebe hayvan beslenmesi denildiği zaman sadece gebeliğin son iki ayındaki beslenme anlaşılmamalıdır. Gebe hayvanların beslenmesi iki dönem hâlinde incelenir.

Gebeliğin İlk Dönemi

Günlük verilecek kaba ve kesif yem miktarları hayvanın yaşama payı, verim payı, gelişme payı ve gebelik payını karşılayacak düzeyde olmalıdır. Hayvanlara

olabildiğince kaliteli kaba yem verilmelidir. Kaba ve

kesif yemler karıştırılarak verilmelidir. Bu kurallara 

uyulmadığı takdirde hayvanlarda beslenme bozuklukları oluşabilir.Gebeliğin ilk altı ayına kadar olan yavru gelişimi için ayrıca protein alımına çok fazla ihtiyaç duyulmaz. Protein ihtiyacı; gebelik için 3-4 aylarda % 60’ı sindirilebilir 20-30 gr ilave ham proteine ihtiyaç duyulurken, bu miktar 7. ayda 100-130 gr. 8.ayda 150-180. gr. 9.ayda iseyalnız gebelik için 250-300 grama çıkarılmalıdır.Gebe ineklerde gebeliğin 7. ayına kadar anne karnında gelişen buzağı için ilave olarak enerji gereksinimine çok fazla ihtiyaç duyulmaz. Gebeliğin 7. ayından itibaren ineğin yaşama payına ilave olarak %20-30 oranında enerji eklemek gerekir.

Gebeliğin İkinci Dönemi 

Bu döneme kuru dönemde denir. İnek aldığı gıdayı, kendi yaşamsal ihtiyaçları yanında karnında taşıdığı yavrusunun büyüyüp gelişmesi için kullanır. Yaklaşık 10 ay sürekli olarak sağılan hayvanın vücut yapısı etkilenir ve özellikle de sütün üretildiği organ olan meme yorulur. Memenin dinlenmesi, kendisini yenilemesi ve bir sonraki laktasyon dönemine hazırlanması gerekir. Sürekli sağım nedeniyle kaybedilen mineral maddelerin 

vücuda tekrar kazandırılması için zamana ihtiyaç vardır. Hayvanın sağılmadığı kuru dönemde kaybedilen kilolar tekrar kazanılır ve vücut yapısı düzelerek normal doğum yapmaya imkân sağlanmış olur. Kuru dönem geçiren inekler, sonraki sağım döneminde daha 

çok süt verir.

Hayvanın sağılmadığı dönemde çok fazla kesif yem verilerek hayvanın yağlanması istenmez. Kuru dönem aynı zamanda meme bezlerinin bir sonraki laktasyona hazırlanması için imkân sağlar. Kuru dönemde doğum felcine karşı önlem alınmalı, verilecek kalsiyum miktarı azaltılmalıdır. İneğin karnındaki yavru gelişiminin yaklaşık %70’i son 3-4 aylık süreçte meydana gelir. Bu süreçte inek yağlandırmadan dengeli bir şekilde beslenmelidir.Mineral maddece eksik beslemede yavru cılız ve zayıf iskelet yapılı olur. Annenin doğum sonrası kondüsyonu zayıf ve süt verimi düşük olur. Gebeliğin son döneminde yemin kalsiyum içeriği düşürülmelidir. Bu dönemde fazla kalsiyum verilmesi hormonal 

mekanizmayı etkileyerek doğum sonrasında bağırsaklardan kalsiyumun emilimini düşüreceğinden süt salgısıyla birlikte artan kalsiyum ihtiyacı

karşılanamaz ve doğum felci meydana gelir.Bu dönemde ineğin kalsiyum ve fosfor ihtiyacının da dengeli bir şekilde sağlanmasıbüyük önem taşır. Kurudaki ineklerin rasyonuna %0,40kalsiyum, %0,24 oranında fosfor katılmalıdır.